MIO qinikkanut kajumissaarivoq meeqqat tarnikkut nakuusernermut illersorniarlugit qulakkeerinnittoqaqqullugu, Inatsisartut majip aappaani inatsisissatut siunnersuut aalajangersaaffigineqalerpat, tarnikkullu nakuuserneq pinerluttaalisitsinermut ilanngunneqartalissammat timikkullu persuttaanertut naligalugu inissinneqartalertussaalluni.
”Tarnikkut nakuuserneq annertuumik sivisuumillu kingunerlutsitsisarpoq eqqugaasumut. Meeqqat tamatumani immikkut ittumik eqqugaasarput, meeqqammi amerlasuutigut inummut tarnikkut nakuusertuusumut atalluinnartuusarput. Tamanna pissutigalugu MIO ukiuni kingullerpassuarni tunngavilersuisarsimavoq tarnikkut nakuuserneq pinerluttaalisitsinermut ilannguteqqullugu, nuannaarutigilluinnarparalu, Inatsisartut aalajangertussanngormassuk inatsisiliornikkut immikkuuffaarissumik aalajangersagaalissasoq tarnikkut nakuuserneq pillugu. Qinikkavut sakkortunerpaamik kajumissaarpakka akisussaaffitsik tigoqqullugu, meeqqallu innuttaasullu allat illersulissallugit tarnikkut nakuusertarnermut, tassami tarnikkut nakuusertarnerup kingunerisartagai annertoorujussuarmik kingunerluttartoq nalunngereerparput, taamaammat inatsisissatut siunnersuutip akuerineqarnissaa akuereqqullugu kajumissaarpassi”, Meeqqat Illersuisuat Aviâja Egede Lynge oqarpoq.
Tarnikkut nakuuserneq timikkut annersaanertut ilungersunartigaaq, taamaattoq maannamut tikkillugu inuit qanigisaminniit tarnikkut nakuuserfigitittartut inatsisitigut illersorneqartarsimanngillat. Danmark´imi tarnikkut nakuusertarneq pinerluttaalisitsinikkut ilanngunneqarpoq 2019`imiit, taamanikkullu kalaallit pinerluttaalisitsinermut inatsisaanni assingusumik ilanngussisoqarnissaa innersuunneqarpoq.
MIO´p taamanili nipituuliorluni suaarutigiuaannarpaa tarnikkut nakuuserneq pinerluttaalisitsinikkut ilanngunneqartariaqartoq, 2021-imilu politikerinut policy brief-imik tarnikkut nakuuserneq pinerluttalisitsinermut inatsisaanut innersuussutinik tunniussinikuulluni. Naalagaaffiit Peqatigiit Meeqqat pisinnaatitaaffii pillugit Isumaqatigiissutaanni allaaserisami 19 malillugu Nunarput pisussaaffeqarpoq meeqqat tamavimmik timikkut tarnikkut nakuuserfigitinnissamut allatigulluunniit naalliutsinneqarnissamut illersugaasariaqartut.
Inatsisissatut siunnersuummi, majip aappaani eqqartorneqartussami, tarnikkut nakuuserfigitinneq imatut nassuiaasersorneqarpoq:
”Inuk inoqutigiinni allap akuuffigisaani ilaasoq qanittumilluunniit attuumassuteqartoq imaluunniit siusinnerusukkut inoqutigiinnut taakkununnga taamatut attuumassuteqarsimasoq, aamma piffissap ingerlanerani uteqqiattumik, allamut pineqartumut assuarnartumik aqutsissutitut naleqquttunik, ingasattumik nikassaanermik, ajortumik pinninnermik imaluunniit kannguttaatsuliornermik pissusilersortoq, matumani naqisimanninnikkut, pinngitsaaliinikkut imaluunniit nakuusernikkut nammineq inuuneqarnissamut siunissarlu pillugu nammineq aalajangiisinnaanissamut killilersuineq ilanngullugit, tarnikkut nakuusersimasutut eqqartuunneqartussaanngussalluni.”
Meeqqat Illersuisuat Aviâja Egede Lynge nuannaarrtigilluinnarpaa taaguut ersinngitsumik inunnik aqutsineq inatsisissatut siunnersuummi ilanngussimammat. MIO´p ukiuni kingullerni arfineq pingasuni ilisimasassanik katersuinermini paasisimavaa ersinngitsumik inunnik aqutsineq najukkami inuiaqatigiinni arlalinnit atuuttoq, tamannalu ernumanarpoq, tarnikkummi nakuuserneq ersinngitsumik inunnik aqutsinertut ersersinneqarsinnaammat. Ersinngitsumik inunnik aqutsineq pissuserisamik nakkutilliilluni aqutsineruvoq, ersersinneqartarluni s.a. iliuutsitigut, killilersuinikkut, pinngitsaaliinikkut, nakuusernikkut aamma pillaassuinnikkut. Ersinngitsumik pissaaneqarneq taamatut ingerlanneqartillugu meeqqat pisinnaatitaaffiinut akerliuvoq aamma meeqqat atugarissaarneranut ajoqusersuivoq.
”Tarnikkut nakuuserneq aserorterisorujussuuvoq, taamaattumik tamanna aamma meeqqat peroriartornerinut atugarissaarnerinullu annertuumik sunniuteqartarpoq ersinngitsumik inunnik aqutsineq inuiqatigiinni atugaavallaaleraangat. Tarnikkut nakuuserneq pinerluttaalisitsinermut ilanngunneqarneratigut, ersinngitsumik inunnik aqutsineq aamma ajortumik sunniuteqaqataavoq, taamaammat alloriarnermik eqqortumik tigusilluta inuiaqatigiit ajunnginnerusut tungaanut ingerlalerpugut, meeqqallu tamarmik inerisarsinnaanngorlutik atugarissaarnerulersinnaallutillu. MIO´miit inatsisissatut siunnersuut annertuumik tapersersorparput neriullulinnarlutalu, qinikkavut pingaaruteqassusia akuersaarlugu takutissagaat”, Meeqqat Illersuisuat Aviâja Egede Lynge oqarpoq.
Inatsisissatut siunnersuut akuerineqassappat, pilersaarutaavoq, Nunatsinni Politiit Rigspolitiit peqatigalugit ilitsersuusiussasut tarnikkut nakuusertoqartillugu qanutut passullugit suliarineqartassanersut. MIO pilersaarummi tamatuminnga tapersersuivoq, inatsisitaassap atuutsikkiartornissaannut sunniuteqarluarnissaa pingaaruteqarluinnassammat. MIO´p ilanngullugu Naalakkersuisut kajumissaarpai qaniginerpaasani timikkut nakuusernermut tarnikkut nakuuserneq ilannguteqqullugu, Naalakkersuisut iliuusissatut pilersaarutaannut ilannguteqqullugu.
Asannittumik inuulluaqqusillunga
Aviâja Egede Lynge
Meeqqat Illersuisuat